Mijn partner is depressief. Wat kan ik doen als naaste?

Wat doe je als je je partner ziet afglijden in een depressie? Hoe reageer je als je depressieve vriendin onbereikbaar voelt? Hoe ga je om met je eigen gevoel van machteloosheid of het idee dat je de ander moet redden? Wat kun je nu eigenlijk als partner, familielid, vriend of collega, kortom als naaste doen wanneer je de ander ziet verdwijnen in een zwart gat? Zomaar wat vragen waar je voor komt te staan als een naaste in een depressie belandt.

Levensechte verhalen over depressie

Op internet vind je legio tips en goedbedoelde adviezen. Gemakkelijker gezegd dan gedaan en elke situatie is weer een beetje anders. Gelukkig is net het prachtige boek Alles goed? uitgekomen waar hier dieper op in wordt gegaan, niet door op te sommen wat je moet doen, maar door levensechte verhalen te vertellen over mensen van vlees en bloed. Twee broers, man en vrouw, twee beste vrienden, een vader met zijn zoon, een dochter met haar moeder, allerlei soorten koppels passeren de revue.

In alle gevallen zijn het mensen met wie je je kunt identificeren, mensen die een weg hebben gevonden om de ander te bereiken dwars door het onbekende heen, mensen die niet opgegeven hebben, mensen die voor het leven trouw zijn gebleven aan de ander, ook al konden ze ‘het probleem’ niet oplossen. Maar daar ging het ook niet om.

Je naaste als spiegel

Iemand die depressief is, heeft in veel gevallen hulp nodig van een psycholoog of therapeut om hiermee te leren omgaan. Minstens zo belangrijk is een liefdevolle en betrokken omgeving. Je hebt mensen om je heen nodig die voor je gaan, die dichtbij je willen zijn hoe je je ook voelt.

Als je het zelf niet meer kan geloven, dan is de ander een spiegel waarin je kunt zien dat jij de moeite waard bent. Zoals Nathan, die zijn broer is verloren door suïcide, het zo mooi verwoordt: “Wij mensen zijn niet gemaakt om het alleen te doen. We hebben elkaar nodig om de oude wonden te helen” (pag. 142). Of Ykje die vertelt dat het voor haar zo ongelooflijk belangrijk is geweest dat haar beste vriendin Doukje naast haar ging zitten in haar zwartste periodes en er dan gewoon was voor haar, niets wegpoetste maar bevestigde dat het ook allemaal ellendig was (pag. 242).

Kop op!

Vaak horen mensen met een depressie de woorden: kop op! Schouders eronder, wees toch eens blij met wat je hebt! Ja, zo werkt het met mensen die niet depressief zijn, die het even laten hangen. Een zetje kan op zo’n moment prima werken.

Bij mensen met een depressie werkt dat averechts. Depressie gaat namelijk over iets heel anders, over het je verdrietig voelen maar niet weten waarom, intens boos zijn op die onrechtvaardige wereld, je helemaal leeg voelen zonder energie, je eenzaam voelen ook, of soms juist, in gezelschap van anderen, jezelf kwijt zijn…. De steun die je dan nodig hebt, gaat dus ook over iets anders:

geen goedbedoelde adviezen, maar iemand die naast je komt zitten en echt naar je luistert
iemand die vraagt wat je nodig hebt, hoe hij jou kan helpen
iemand die jou laat zien dat je ertoe doet, dat je belangrijk bent ook al kun je het zelf niet meer voelen
iemand die met een leuk voorstel komt en je toch vrij laat of je het op dat moment wil of niet….

Wat je als partner, vriend of ouder kunt doen gaat vaak over de bereidheid echt te willen luisteren naar degene die depressief is. Het schrijnende verhaal van Nona die weggleed in een zware depressie is tekenend. In de reguliere zorg kreeg ze allerlei diagnoses opgeplakt maar ze voelde zich door niemand gehoord, behalve door haar moeder die gelukkig niet opgaf. Alhoewel zij geen idee had of ze het goed deed of niet, ze bleef dichtbij haar dochter en daalde met haar af naar de donkere krochten van de ziel en nu… nu is Nona er weer. Op NPO radio 1 doen ze samen hun ontroerende verhaal: Alles Goed? Een naastenboek over psychische kwetsbaarheid | NPO Radio 1

Een veilige thuishaven

In Alles goed? vertellen veertien koppels wat voor hen werkt. Wat heeft hen geholpen om weer uit die depressie of psychose te komen of om te gaan met een verslaving of eetstoornis? En hoe heeft de omgeving daarbij geholpen? Wat kun je als naaste doen? Elk van deze 14 interviews biedt een ontroerend, interessant en eye-openend inkijkje in hun leven.

In die interviews vertellen de koppels bloedeerlijk waarmee ze geworsteld hebben, hoe moeilijk het soms was, de wanhoop op sommige momenten en de bezorgdheid als ze de ander niet meer konden bereiken, waarom ze doorgezet hebben en alle waardevolle inzichten die ze gaandeweg opgedaan hebben. Deze vind je vervolgens kort samengevat na elk interview.

Een van de 14 verhalen gaat over twee beste vrienden Elwin en Marjolein. Elwin die zijn jeugd als onveilig heeft ervaren met een moeder die hem geestelijk en fysiek mishandelde, had veel last van depressies: “Het is alsof iedereen om je heen in kleur leeft en jij zelf in zwart wit” (pag. 156) .

Voor hem gaat de vriendschap met Marjolein over vertrouwen: “Zij was een veilige thuishaven voor mij…bij haar kon ik gewoon mezelf zijn” (p. 166). Ben je nieuwsgierig geworden? Klik dan door naar hun interview. Het is echt de moeite waard.

Wat heb jij nodig als naaste?

Leven met iemand die depressief is, is niet gemakkelijk. Je komt ook jezelf daarin tegen. Misschien weet je niet wat je moet doen, voel je je machteloos of vind je het moeilijk om je eigen grenzen te bewaken. Kom je als naaste knel te zitten, zoek dan hulp voor jezelf. Dat kan een goede vriend zijn of familielid bij wie je even kunt uithuilen of samen nadenken over wat je kunt doen.

Wil je daarentegen een stapje dieper gaan, dan nodig ik je uit om contact op te nemen. Als lichaamsgericht therapeut ben ik gespecialiseerd in het leren luisteren naar jezelf. Ook als naaste is het nodig om telkens opnieuw weer contact met jezelf te maken om te voorkomen dat je je verliest in de ander. Klik hier voor de mogelijkheden die ik jou te bieden heb. Zorg goed voor jezelf!