7 fysieke symptomen van depressie

Met vage fysieke klachten als hoofd- en buikpijn, spierspanning, hoge ademhaling… begeef je je ongerust naar de huisarts. Nadat je allerlei medische onderzoeken ondergaan hebt, ga je onverrichterzake weg met als mededeling aan het thuisfront: ‘Ze kunnen niets vinden!’ Of je neemt medicijnen in om bepaalde kwalen te bestrijden, maar eigenlijk verandert er niets. Wat nu? In dit artikel beschrijf ik 7 lichamelijke symptomen die in sommige gevallen uitingen zijn van een depressie zonder dat dit onderkend wordt.

De emotionele en psychische klachten die horen bij een depressie zijn vaak wel bekend: neerslachtigheid, concentratiestoornissen, negatieve gedachtes, lage eigenwaarde, piekeren, …, maar wat minder vaak benoemd wordt, zijn de lichamelijke symptomen van depressie. Toch kunnen deze klachten heel verhelderend zijn over de aard en de betekenis van jouw depressie en dus ook over de wijze waarop je het kunt oplossen.

Een holistische visie op ziekte

Vanuit holistisch oogpunt is een ziekte, of het nu een lichamelijke of een psychische ziekte betreft, het eindresultaat van een disbalans. De ziekte wil je iets laten weten over hoe jij in het leven staat. Als je bijvoorbeeld moeite hebt om je boosheid te uiten, krijgt de één last van maagzuur – je valt liever jezelf aan dan dat je je agressie aan de buitenwereld laat zien – terwijl de ander zijn kaken op elkaar klemt en doorbijt. Fysieke signalen kunnen jou dus iets vertellen over jezelf.

De symptomen verschaffen informatie over iets dat je in je bewustzijn nog niet hebt kunnen erkennen en oplossen. Pas als je ernaar luistert en de boodschap ontcijfert, kun je op een dieper niveau het probleem oplossen. Doe je dit niet, dan loop je kans dat de ziekte chronisch wordt of zich in een andere, vaak heftigere, vorm laat zien.

De lichamelijke symptomen van depressie

Zo ook met een depressie. Pas als je leert luisteren naar alle symptomen van zowel fysieke, mentale, emotionele als spirituele aard ga je begrijpen wat jij nodig hebt om de disbalans weer te herstellen. Aangezien depressie is gekwalificeerd als een psychische ziekte, legt men meestal de nadruk  op de emotionele en mentale aspecten. Tegelijkertijd wordt echter de disbalans uitgedrukt in allerlei fysieke kwalen.

Zonder volledig te willen zijn, zal ik hieronder enkele fysieke klachten de revue laten passeren die vaak voorkomen in samenhang met een depressie. Laat je overigens wel controleren door een arts als je de klachten niet vertrouwt. Door er met een holistische blik naar te kijken, krijgen deze klachten echter ook betekenis:

• Hoge spierspanning
• Hoofdpijn
• Slapeloosheid
• Hartklachten
• Buikklachten
• Maagklachten
• Geblokkeerde ademhaling
• Vermoeidheid of futloosheid

Hoge spierspanning

Als je last hebt van een depressie zit je veel in je hoofd en kun je niet stoppen met piekeren. Negatieve gedachtes over het verleden of de toekomst en oordelen over jezelf gekoppeld aan schuld en schaamte roepen allemaal een stressreactie op. Je lichaam is namelijk niet in staat om onderscheid te maken tussen stressvolle gebeurtenissen in de werkelijkheid en stressvolle gedachtes in je hoofd. In beide gevallen reageert je lichaam dus met een stressrespons: vechten, vluchten of bevriezen. Je spieren spannen zich zodoende voortdurend aan en bij de een uit zich dat in de onderrug, bij de ander in de armen en de derde krijgt pijn in zijn nek afhankelijk van de persoonlijke stressrespons. Kunnen deze stresshormonen niet uit je lijf, dan krijg je last van chronische spierspanning.

Wat hierbij kan helpen is regelmatig bewegen of sporten. Ook meditatie is een goed middel om je hoofd tot rust te brengen en je bewust te worden van alle spanningen in je lijf.

Hoofdpijn

Ken jij dat ook? Nog even iets afmaken, alsmaar doormalen over een bepaald onderwerp, jezelf aan een spervuur van negatieve gedachtes blootstellen, terwijl je lichaam ondertussen schreeuwt om aandacht? Gespannen schouders en een verkrampte nek leiden vaak tot hoofdpijn.

Hoofdpijn geeft aan dat je jezelf letterlijk onder druk zet. Hoofd en lichaam vragen beide om een gezonde balans tussen inspanning en ontspanning. Als je je hoofd bovenmatig hebt gebruikt door te piekeren of teveel van jezelf te eisen,  ga dan naar buiten, spreek iets af met een vriend(in) of doe iets waarmee je je andere hersenhelft aanspreekt zoals muziek of tekenen.

Je hoofd is niet bedoeld om grotere, intuïtieve beslissingen te nemen of oplossingen te vinden voor levensvragen; dat moet je overlaten aan je onderbewuste, de intuïtieve gevoelskant van jezelf die meer gekoppeld is aan je hart. Als die een besluit genomen heeft, kun je vervolgens je hoofd gebruiken om je besluiten vorm te geven, een stappenplan uit te denken, een boodschappenlijst te maken, enzovoorts.

In een depressie proberen we vaak wanhopig onze levensvragen als ‘wat doe ik op deze aarde?’ of ‘waarom voel ik me steeds zo naar?’  te beantwoorden vanuit ons hoofd, dat zulke vragen echter helemaal niet aankan. Op het moment dat je meer leert vertrouwen op je intuïtie, je innerlijk weten, kun je je hoofd de rust geven waar het zo’n behoefte aan heeft en komen er meer antwoorden die je helpen op je levenspad.

De snelste manier om je hoofd te ontlasten is naar te buiten gaan en iets fysieks te doen, zodat er druk van de ketel kan.

Slapeloosheid

Inslapen eist dat je alle controle en activiteit loslaat. Inslapen verlangt overgave, vertrouwen op het onbekende en onderbewuste, waarvan je dromen een uiting zijn. Je kunt dus niet meer doen dan gunstige voorwaarden scheppen en vervolgens geduldig wachten dat het gebeurt.

Als je aan slapeloosheid lijdt ben je dus bang om de controle los te laten en je over te geven aan je onderbewuste. Het is belangrijk dat je bewust de dag (bewustzijn) leert afsluiten om de stap naar de nacht (onderbewustzijn) te kunnen maken. Je kunt bijvoorbeeld voor het naar bed even mediteren of de dag de revue laten passeren. Het helpt vooral om je te richten op wat allemaal goed is gegaan en waar je dankbaar voor bent.

Tegelijkertijd dien je je onbewuste gebieden te exploreren om uit te vinden waar je angst voor overgave vandaan komt. Verzoen je met de donkere kant van je ziel.

Hartklachten

Depressie gaat over een gebrek aan zelfliefde. Misschien behandel je jezelf met hardheid, val je jezelf aan met ondermijnende gedachtes, stel je te hoge eisen aan jezelf, ga je over je grenzen heen of sta je jezelf geen emoties toe. In al deze gevallen gaat je hart op slot en moet hij extra hard werken om aan alle opgelegde eisen en normen te voldoen. Een depressie uit zich dus vaak in een hoge hartslag en/of bloeddruk, hartritmestoornissen, druk op de borst, hartkloppingen en een gevoel van opgejaagdheid (laat je wel controleren door een arts als er aanwijzingen zijn voor hartproblemen). Aangezien het gebied tussen je schouders de achterkant van deze zelfde zone is, kun je ook daar uitstralende pijn ervaren.

Besef dat je hart behoefte heeft aan compassie. Je kunt jezelf altijd de vraag stellen: hoe voelt mijn hart op dit moment aan? Koud, warm, samengeknepen, open, bedrukt, zacht, hard, gesloten, pijnlijk, ….. en vaak ontspant je hart al als je er even met je liefdevolle aandacht bij bent. Komen er wat tranen omhoog, laat ze komen. Ze helpen je hart weer zacht te worden.

Buikklachten

Vaak buikpijn hebben, een opgeblazen buik, diarree of verstopping, het heeft allemaal met je gevoelswereld te maken. Als je last hebt van chronische depressie hebt, vind je het meestal niet gemakkelijk om met je emoties in contact te zijn. Je buik nodigt je uit om te luisteren naar je angsten en je boosheid. Emoties geven je heel belangrijke informatie over wie jij bent en waar je naar verlangt. Als je ze uitschakelt, raak je de verbinding met jezelf kwijt. Het resultaat is meestal dat je over-emotioneel bent of volledig verdoofd door het leven gaat. Zeker bij spastische colon is er vaak een link met depressie.

Vraag jezelf maar eens af of je emoties er mogen zijn of dat je ze onmiddellijk wegrationaliseert:  ‘Het slaat toch nergens op dat ik bang ben! Waarom word ik nu zo boos? Met mildheid jouw emoties erkennen geeft ook rust aan je darmen.

Maagklachten

Onmacht, je woede inslikken, je grenzen slecht bewaken, dit alles heeft effect op je maag en daarmee ook op je zonnevlecht (3e chakra). Veel mensen met een depressie hebben niet geleerd om met agressie om te gaan. Agressie is slechts een vorm van energie die je helpt je plek in de wereld te bepalen. Wordt deze energie telkens onderdrukt, dan heeft dit gebied het zwaar.

Vraag je maar eens af wat je eruit wilt gooien (misselijkheid), wat er op je drukt (steen op je maag) of wat jou eigenlijk boos maakt (maagzuur).

Geblokkeerde ademhaling

Adem, chi genoemd in China, is energie, levenskracht, maar in een depressie is dat het laatste wat je ogenschijnlijk wil. Het leven wordt ervaren als zwaar en hoe doe je dat eigenlijk, leven? Dan is je ademhaling oppervlakkig, moeizaam of stotend. Als je snel en oppervlakkig inademt, ligt de nadruk vaak erg op de uitademing. Bedenk maar eens dat de uitademing gekoppeld is aan de dood, je laatste zucht, terwijl de inademing staat voor het innemen van het leven. Oppervlakkig ademen geeft dan aan dat je het leven niet tot je neemt.

Haal maar eens een paar keer diep adem en voel hoe het is om met volle teugen het leven in te ademen, hoeveel energie er dan bij je vrijkomt, hoe alert je opeens uit je ogen gaat kijken en hoe onwennig dit misschien voor je voelt.

Vermoeidheid of futloosheid

Een van de kernthema’s van depressie is gebrek aan energie, wat aangeeft dat je het contact met je bron bent verloren. Vaak gebeurt dit omdat je je emoties en je eigen behoeftes en verlangens onderdrukt. Je vertelt jezelf dat jij er niet mag zijn, dat jouw emoties er niet toe doen, dat jouw behoeftes en verlangens te verwaarlozen zijn. Kortom, er is geen plek voor wie jij in wezen bent. Geen wonder dat het vuur in je gedoofd is en dat alles moeizaam wordt.

Vaak helpt het om je weer te herinneren wat je graag deed als kind. Hoe zou je dit weer kunnen integreren in je leven? Hoe beter je naar jezelf luistert en hoe meer dingen je doet die het vuur in je ontbranden, hoe minder vat depressie op je zal hebben. De vraag is dus: wat bezielt jou? 

 Fysieke symptomen onthullen je levensthema’s

Lichamelijke symptomen, en nog veel meer, kunnen dus een handvat bieden om je depressie te leren begrijpen. Door heel goed te luisteren, krijg je inzicht in jouw levensthema’s en wat er nodig is om te groeien. Heb jij iets dergelijks ervaren, laat dan hieronder jouw reactie achter. Zo kun jij ook weer anderen helpen.

Wil je meer over dit onderwerp weten of zoek je ondersteuning bij deze ontdekkingstocht, neem dan hier een kijkje, zodat ik je kan vertellen wat ik te bieden heb. Ik zie ernaar uit om deze reis samen met jou te ondernemen. Op de site van de Depressievereniging vind je bovendien een heel overzicht van klachten bij depressie.